W przypadku transplantacji allogenicznej komórki pochodzą od zdrowej osoby. Dawca otrzymuje zastrzyki czynnika wzrostu równolegle do leczenia przygotowującego stosowanego u pacjenta. 

Komórki macierzyste z krwi lub szpik kostny przeszczepia się w dniu pobrania lub następnego dnia, bez konieczności ich zamrażania i przechowywana. Allogeniczna transplantacja cechuje się większą skuteczności od autologicznej. Ryzyko nawrotu jest mniejsze, nie ma bowiem ryzyka zanieczyszczenia materiału przeszczepowego komórkami nowotworowymi. Może też wystąpić korzystna reakcja immunologiczna przeszczep-przeciw-nowotworowi. Z drugiej jednak strony zabieg jest obciążony większym ryzykiem zagrażających życiu powikłań. Okres regeneracji szpiku jest dłuższy i wynosi zazwyczaj 2-3 tygodni, z czym wiąże się ryzyko zakażeń. 

Kondycjonowanie przeszczepu allogenincznego, czyli podanie przed nim chemio- lub radioterapii, jest zwykle „słabsze” od kondycjonowania przeszczepu autologicznego. O skuteczności alloprzeszczepu decyduje siła wspomnianej wcześniej immunoterapii. Ta jednak jest w pełni skuteczna dopiero kilka miesięcy po zabiegu, stąd, kwalifikując chorego do tej procedury, musimy mieć pewność, że nie dojdzie w tym czasie do progresji. W przypadkach opornych na leczenie lepszym rozwiązaniem mogą być terapie CAR-T.

Powrót układu odpornościowego do pełnej sprawności może trwać kilka miesięcy, a nawet lat, w związku z czym narażenie na infekcje jest również przedłużone w czasie. Częstym powikłaniem jest też choroba przeszczep-przeciw-gospodarzowi. Komórki odpornościowe dawcy mogą, pomimo zgodności HLA, rozpoznawać pewne różnice w organizmie biorcy i je atakować, co objawia się początkowo jako wysypka, biegunka lub żółtaczka. W formie przewlekłej objawy mogą dotyczyć prawie wszystkich narządów i tkanek. Powikłaniu temu zapobiega się stosując leki immunosupresyjne tj. tłumiące odporność. Nie zawsze jednak są one skuteczne. Nie zawsze też skuteczne jest leczenie choroby przeszczep-przeciw-gospodarzowi. Ryzyko śmiertelnych powikłań po allogenicznej transplantacji macierzystych komórek krwiotwórczych wynosi współcześnie 10-20%. Z drugiej strony – jeśli przebieg procedury jest pomyślny pacjent może wrócić do normalnego życia po około 6 miesiącach.

Kto może być dawcą?

Czynnikiem decydującym o doborze dawcy jest zgodność w zakresie cząsteczek zwanych antygenami HLA. Cechują się one bardzo dużą różnorodnością i prawdopodobieństwo, że dwie przypadkowe osoby są pod tym względem identyczne jest bardzo małe. W pierwszej kolejności bada się HLA u rodzeństwa. Szansa na zgodność wynosi 25% w odniesieniu do każdego brata lub siostry. Im większa rodzina, tym większe prawdopodobieństwo posiadania dawcy. 

W przypadku, gdy nie ma zgodnego dawcy rodzinnego, wszczyna się poszukiwanie dawcy niespokrewnionego tj. ochotnika, który zgłosił się uprzednio do jednego z rejestrów, a którego dane dotyczące HLA figurują w światowej bazie danych. Baza ta obejmuje aktualnie ponad 40 milionów dawców. Dzięki temu szansa znalezienia odpowiedniego dawcy dla dowolnego pacjenta jest coraz większa i przekracza 70%. 

Do niedawna uważano, że zgodność HLA pomiędzy dawcą i biorcą jest warunkiem niezbędnym do przeprowadzenia transplantacji. W ostatnich latach opracowano jednak nowe protokoły, które umożliwiają wykorzystanie przeszczepów również od dawców rodzinnych tylko w połowie zgodnych 

w zakresie HLA. Dawcę takiego, zwanego haploidentycznym, ma prawie każdy. Dotyczy to bowiem ¾ rodzeństwa, ale też rodziców, dzieci i ewentualnie dalszej rodziny. Wyniki badań prowadzonych na świecie (w tym w Polsce) wskazują, że bezpieczeństwo i skuteczność transplantacji od dawców haploidentycznych i zgodnych – niespokrewnionych są zbliżone.