CYTOMETRIA PRZEPŁYWOWA
Jest metodą diagnostyczną od wielu lat szeroko wykorzystywaną w hematologii, a zatem również stosowaną w rozpoznawaniu chłoniaków i ocenie odpowiedzi na leczenie. Polega na badaniu immunofenotypu komórek. Immunofenotyp to opis antygenowych cech komórki, odpowiednich dla niej linii rozwojowej, stopnia dojrzałości i aktywności biologicznej. Badanie pozwala określić fenotyp komórek nowotworowych i ekspresję poszczególnych białek. Dzięki temu można określać stopień ich zróżnicowania, pochodzenie, markery prognostyczne oraz terapeutyczne, które ułatwiają podjęcie decyzji o dalszym postępowaniu diagnostycznym, ale także leczniczym.
W przypadku większości chłoniaków i białaczek badanie immunofenotypowe jest ważną częścią diagnostyki- ułatwia postawienie diagnozy. Jedynym nowotworem który może być rozpoznany wyłącznie tą metodą i wystarczy badanie krwi obwodowej jest przewleka białaczka limfocytowa.
Przebieg badania:
Materiałem do badania może być, w zależności od rodzaju choroby, krew , szpik kostny, zawiesina komórek węzła chłonnego. Badany materiał w postaci strumienia cieczy przepływa ze stałą prędkością przez obszar pomiarowy specjalnego urządzenia-cytometru przepływowego. Oznakowane fluorescencyjnie przeciwciała wiążą się w charakterystyczny sposób, z antygenami na powierzchni błony komórkowej. W czasie badania metodami optycznymi są analizowane kształty, wymiary, budowa wewnętrzna komórek oraz ich zawartość . Do pomiarów wykorzystuje się właściwości rozpraszania światła laserowego przez poszczególne komórki i ich składniki lub wzbudzoną przez nią fluorescencję. Sygnały optyczne są przetwarzane na sygnały elektryczne, które po analizie są przedstawiane graficznie.
Dzięki zastosowaniu cytometrii przepływowej możliwe jest nie tylko rozpoznanie choroby i określenie jej biologii, ale również monitorowanie skuteczności zastosowanego leczenia, poprzez ocenę tzw. „choroby resztkowej”, czyli odsetka komórek o cechach fenotypowych odpowiadających nowotworowi, które pozostają po leczeniu.
Cytometria przepływowa ułatwia również prowadzenie badań nad chorobami nowotworowymi. Dzięki tej metodzie możliwe jest poszukiwanie np. receptorów, które znajdują się na powierzchni komórek nowotworowych i mogą się stać celem leczenia.
Poznaj Autora:
lek. Ewa Pietrusza
spec.hematolog, spec.chorób wewnętrznych
Swoją drogę lekarską skoncentrowała na diagnozowaniu i leczeniu pacjentów hematologicznych. Chorymi na chłoniaki zajmuje się od 2010r. pracując najpierw w Klinice Hematologii w Krakowie, następnie w Oddziale Hematologicznym w Szpitalu w Nowym Sączu, a aktualnie – w Oddziale Hematologii i Chorób Wewnętrznych z Pododdziałem Dziennym w Szpitalu Specjalistycznym im. Ludwika Rydygiera w Krakowie. Chęć leczenia nowoczesnymi metodami zaowocowała współpracą z ośrodkiem badań klinicznych Pratia MCM Kraków.